2023 AYT Ne Zaman? (YKS 2. Oturuma Kaç Gün Kaldı) 2 Temmuz 2022 itibariyle AYT kalan gün: 351 Gün Kaldı. 15 Saat. 31 Dakika. 41 Saniye. AYT Sınav tarihi 19 Haziran 2023. ı. DÜNYA SAVAŞI – KONU ÖZETİ – DERS NOTU – ve Çıkmış Sorular (1914 – 1918) * Devletlerin karşılıklı silahlı mücadelesinden çıkıp, milletlerin topyekün savaşı haline gelen bu savaşa Dünya Savaşı denmesindeki temel neden, sebepleri ve sonuçları itibariyle dünya devletlerinin genelini etkilemesindendir. İkikutuplu bir dünya sisteminin egemen olduğu Soğuk Savaş döneminde NATO’nun en uç ülkesi konumunda bulunan Türkiye’de yaşanan ideolojik kamplaşmalar, beraberinde ABD ATATÜRKDÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI (1923-19 143. 4.2.1. Türkiye-Yunanistan İlişkileri 143. 4.2.2. Türkiye-İngiltere İlişkileri ve Musul Soru 144. 4.2.3. Türkiye-Fransa İlişkileri 145. 4.2.4. Türkiye-Sovyetler Birliği (SSCB) İlişkiler 146. 20201999 yılları arasında ÖSYM’nin yaptığı TYT-AYT-YDT-YKS-YGS-LYS-ÖSS gibi üniversite giriş çıkmış sorular ve cevap anahtarları PDF listesini derledik. Son 21 yılın ÖSYM çıkmış sorular ve cevap anahtarları bu listede. 2018 yılından bu yana üniversiteler ve diğer yükseköğretim kurumlarına YKS ile öğrenci uIOzVU. Süper Soru Tarih Tarih dersi İki Savaş Arasındaki Dönemde Türkiye ve Dünya konusu ile ilgili hazırlanmış olan 24 soruluk kazanımlara uygun test sorularını online olarak çözebilir ve bu konudaki bilginizi test edebilirsiniz. Soru Sayısı 24 Çözülme Sayısı 14,899 İki Savaş Arasındaki Dönemde Türkiye ve Dünya Sınıf Ders Tarih Başlık İki Savaş Arasındaki Dönemde Türkiye ve Dünya Çözülme Sayısı 14,899 Test içerisinde 24 adet soru bulunmaktadır. Yorumlar İKİ SAVAŞ ARASINDAKİ DÖNEMDE TÜRKİYE VE DÜNYA ATATÜRK DÖNEMİ İÇ POLİTİKADAKİ GELİŞMELER A. I. Meclis ve II. Meclis 23 Nisan 1920’de kurulan TBMM, I. Meclis olarak bilinir. Millî Mücadeleyi yönetmiştir. Meclisin amacı düşmanı yurttan atmak ve yurtta bağımsızlığı sağlamaktır. Mustafa Kemal Paşa I. Grup diye bilinen Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu’nu kurdu. Diğer milletvekillerinin oluşturduğu gruba da II. Grup adı verilirdi. Millî Mücadele Dönemi sona erince TBMM, 1 Nisan 1923’te seçimlerin yenilenmesine karar verdi. 1923’te Mustafa Kemal’in kurduğu I. Grup Halk Fırkası çoğunluğu elde etti. 11 Ağustos 1923’te toplanan II. Meclis’in ilk faaliyetlerinden biri, 23 Ağustos 1923’te Lozan Barış Antlaşması’nı onaylamak oldu. 13 Kasım 1918’de fiilen işgale uğrayan İstanbul, 6 Ekim 1923’te düşman işgalinden kurtarıldı. B. Çok Partili Hayata Geçiş Denemeleri ve Karşılaşılan Tepkiler Demokrasi, bir milletin iyi, güzel ve mutluluk içinde yaşaması için kullanılan en iyi yönetim sistemidir. – Halkın yönetime katılımı olarak bilinir. – Cumhuriyet ise demokrasinin uygulama biçimidir. – Demokrasilerin en önemli unsuru f arklı görüşlerdir. – Görüşlerin serbestçe teşkilatlandırılması siyasî partilerle gerçekleştirilir. – Ülke yönetiminde söz sahibi olmak amacıyla örgütlenen bu gruplara, siyasi partiler adı verilir. Cumhuriyet Halk Fırkası Partisi Millî Mücadele’nin kazanılmasından sonra Mustafa Kemal, inkılapları yapabilmek için, birlikte uyum içinde çalışabileceği kadro oluşturdu. – Ülkede yapılacak yenilikleri parti programına almak ve yapılacak inkılapları benimseyecek milletvekillerinin meclise II. Meclis girmeleri için Cumhuriyet Halk Fırkası oluşturuldu. Partinin programını halkçılık ilkesine bağlılıktır. Partiyi herhangi bir toplumsal sınıfın değil bütün halkın partisi yapmak amaç edinildi. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk partisi “Halk Fırkası” 9 Eylül 1923’te kuruldu. 10 Kasım 1924’te partinin adı Cumhuriyet Halk Fırkası oldu. Ağustos 1923’te ikinci TBMM’nin açılışı ile meclise giren üyeleri 1927 yılına kadar görev yaptı. 1950’de Demokrat Parti iktidara gelinceye kadar ülkeyi tek başına yönetti. Cumhuriyet Halk Partisi 1980’de kapatıldı. 1992 yılında ise yeniden kuruldu. Terakkiperver İlerici Cumhuriyet Fırkası Partisi Zaferin kazanılması, sonunda, I. Meclis’in görevini tamamlaması ile II. Meclis çalışmalarına başladı. M. Kemal ile bazı arkadaşları görüş ayrılıklarına düştüler. Özellikle saltanat ve halifelik konuları ile inkılaplar konusunda görüşleri ayrılan kişiler ordudaki görevlerinden ayrılıp milletvekili olmak istediler. Mustafa Kemal’in isteği üzerine meclisin çıkardığı bir yasayla askerlik mesleğini yapanların milletvekili olmaları yasaklandı. Böylece ordu siyaset dışı bırakıldı. Ali Fuat Cebesoy, Kazım Karabekir, Rauf Orbay, Refet Bele, Adnan Adıvar yeni bir parti hazırlığına giriştiler. 17 Kasım 1924’te yeni bir parti kurdular. Parti demokrasiye ve din duygusuna saygılı; ekonomide Liberalizmi destekler” ilkelerini benimsedi. Doğrudan inkılap hareketlerine karşı kurulan bu parti ülkedeki muhalefetin şemsiyesi oldu. Musul sorunu sırasında çıkan Şeyh Said İsyanı’nı İngiltere destekledi. Şeyh Said isyanı gerekçe edilerek Parti, İstiklal Mahkemesi tarafından kapatıldı 3 Haziran 1925. Cumhuriyet tarihinin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatıldı. Çok partili hayat kesintiye uğramış oldu. Şeyh Said Ayaklanması 13 Şubat 1925 Nedenleri Saltanat ve halifeliğin kaldırılmasına duyulan tepki, İngiltere’nin Musul üzerindeki düşünceleri nedeni ile Kürt devletine destek olması, Toprak reformuna doğudaki azınlıkların tepkisi, Terakkiperver Partisinin doğudaki çalışmaları, İnkılapların etkisi. Sonuçları Başbakan Fethi Bey hükümeti düştü, İsmet Paşa hükümetini kurdu, Seferberlik ilan edildi, Nisan 1925’te isyan bastırıldı, İsyancılardan Şeyh Sait yakalandı, İstiklal Mahkemelerinde yargılama yapıldı, Rejim tehlike geçirdi, İngilizlerin Musul üzerindeki etkisi sağlamlaştı, Takrir-i Sükun Kanunu çıktı, Asayişin sağlanması, vatanın korunması, rejimin kökleşmesi için tedbirler alındı. Mustafa Kemal’e Suikast Girişimi 16 Haziran 1926 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılmasından sonra yeniliklere karşı olanlar ve eski İttihatçılar, siyasal yoldan ulaşmadıkları amaçlarını Mustafa Kemal’e suikast yaparak elde etmek istediler. M. Kemal’e İzmir gezisi öncesi suikast girişimi ortaya çıktı 16 Haziran 1926. Suikastçılar, Giritli Şevki’nin ihbar etmesi sonucu ele geçirildi. – Suikastçılar, İstiklal mahkemelerinde cezalandırıldı. Serbest Cumhuriyet Fırkası Nedenleri Çok partili hayata geçişin birinci aşaması başarısız olmuştu, Mecliste yalnız vardı. 2. Dönem mecliste çalışmalarını yürütürken M. Kemal, “1929 Dünya ekonomik bunalımını aşmak amacı ile hükümetin politikalarının denetlenmesi ve yeni kadroların oluşması için yakın arkadaşı Fethi Okyar Bey’e 12 Ağustos 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı kurdurdu. Serbest Cumhuriyet Fırkası Cumhuriyetçi, milliyetçi, lâik, Ekonomide Liberal, Karma ekonomiye karşı idi. Kısa sürede bu parti de büyüdü. M. Kemal karşıtları hızla parti etrafında toplandı. Laiklik aleyhtarları arttı. Bunun üzerine parti 18 Aralık 1930’da kapatıldı. Menemen Olayı 23 Aralık 1930 Nedenleri Tekke ve zaviyelerin kapatılması, Anayasanın laikleşmesi, Serbest Cumhuriyet fırkasının kapanması, Derviş Mehmet, Menemen’de “Din elden gidiyor! Şeriat isteriz” şeklinde halk kışkırtınca, Yedek subay Öğretmen Kubilay’ın olaya el koymak istediği sırada öldürülmesi ile başlayan olaya Menemen Olayı denir. Sonuçları Hükümet duruma el koydu. Olaya karışanlar şiddetle cezalandırıldı. II. Dünya Savaşının sonradan patlak vermesi ile çok partili hayata geçiş askıya alındı. Menemen Olayı laiklik ilkesinin yanlış anlaşıldığının bir göstergesidir. Bu olay sonunda İnkılaplara hız verilir. Uyarı Serbest Fırka denemesi ve Menemen olayı ile daha ülkede Demokrasi ortamının oluşmadığı görülmüştür. ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI 1923-1938 Atatürk Dönemi Türk dış politikasında belirlenen öncelikler iki ana bölüme ayrılır a. 1923-1930 yılları arası dış politika öncelikleri Lozan Barış Konferansı’ndan kalan sorunları çözmeye yöneliktir. b. 1930-1938 yılları arasındaki Türk dış politikasının önceliklerinde ise 1930’lu yıllarda Almanya ve İtalya’nın saldırgan ve yayılmacı politikaları sonucu yaklaşan II. Dünya Savaşı tehlikesine karşı alınacak tedbirler önem kazanmıştır. Türkiye güvenliğini sağlamaya yönelik bölgesel ittifaklar kurarken 1932 yılında da Milletler Cemiyeti’ne üye olmuştur. Türkiye-Yunanistan İlişkileri Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra Türk-Yunan ilişkilerinde nüfus mübadelesi ve patrikhane önemlidir. Lozan Barış Antlaşması’na göre 30 Ekim 1918 tarihli Mondros Ateşkes Anlaşması’ndan önce İstanbul’da yerleşik olan Rumlar ve Batı Trakya’daki Türkler dışında kalan, Türkiye’deki Rumların ve Yunanistan’daki Türklerin mübadelesi değişimi kararlaştırıldı. Yunanistan, İstanbul’da mümkün olduğu kadar fazla sayıda Rum bırakmak istiyordu. 10 Haziran 1930’da Ankara’da imzalanan bir antlaşmayla yerleşme tarihlerine bakılmaksızın İstanbul Rumları ile Batı Trakya Türklerinin hepsi “yerleşik” sayıldılar. Türk-Yunan antlaşmanın imzalanmasında İtalya’da Mussolini liderliğinde kurulan faşist yönetimin etkisi oldu. Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra Türk-Yunan ilişkilerini etkileyen bir diğer sorun ise Patrikhane meselesidir. Yunanistan Uluslararası Lahey Adalet Divanına götürmeye çalıştı, Patrikhane sorununu Türkiye bir iç sorun olarak gördü. Patrikhanenin Türk kanunlarına bağlı olduğu, evrensel ekümenik statüsünün tanınmayacağı ve dinî bir meseleden dolayı Türkiye’nin iç işlerine karışılamayacağı mesajı güçlü bir şekilde verildi. Nüfus mübadelesi sorununun çözülmesinden sonra Yunanistan Başbakanı Venizelos, Türkiye’yi ziyaret etti. 30 Ekim 1930’da Türk-Yunan Dostluk Antlaşması imzalandı. 1934’te Venizelos, Atatürk’ü Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterdi Türkiye ve Yunanistan arasında kurulan dostluk ve iş birliği ortamı, 1950’li yıllarda başlayacak olan Kıbrıs Sorunu’nun ortaya çıkmasına kadar devam etti. Yunan Başbakanı Venizelos’un Türkiye Ziyareti – Yunanistan Başbakanı Venizelos ile Dışişleri Bakanı Mihalokopalos 26 Ekim 1930 tarihinde İstanbul’a geldi. 30 Ekim 1930’da Ankara’da Dostluk, Tarafsızlık, Uzlaşma ve Hakem Antlaşması imzalandı. Atatürk ve Venizelos “ iki komşu devletin düşmanca değil dostluk içinde yaşaması”nın yararlı olacağını belitti. Türkiye-İngiltere İlişkileri ve Musul Sorunu İngiltere, I. Dünya Savaşı’nın sonunda, Mondros Ateşkes Anlaşması’nın daha mürekkebi kurumadan 3 Kasım 1918’de Musul’u işgal etti. Türkiye, Misak-ı Millî sınırları içinde yer alan Musul’u geri alabilmek için Lozan’da büyük bir uğraş vermişti. Musul Meselesi’nin Türkiye ile İngiltere arasında ikili görüşmelere bırakılması kabul edildi. Taraflar arasında ikili görüşmeler 19 Mayıs 1924’te İstanbul’da Haliç Konferansı adı altında başladı. İngiltere Musul meselesini Milletler Cemiyetine taşıdı. Bu yüzden görüşmelerden bir sonuç elde edilemedi ve mesele Milletler Cemiyetine taşındı. 16 Aralık 1925’te yapılan toplantıda Milletler Cemiyeti, Musul’un Irak’a bırakıldığını ilan etti. İç politikada yaşanan olumsuz gelişmeler ve iç güvenlik sorunları nedeniyle Türkiye, Milletler Cemiyetinin kararını kabul etmek zorunda kaldı. Misak-ı Millî’den taviz verilmek zorunda kalındı. 5 Haziran 1926’da Türkiye ve İngiltere, Ankara Antlaşması’nı imzaladı. 1926’da Musul konusunda varılan çözümden sonra Türk-İngiliz ilişkileri gelişmeye başladı. 1929’da İngiltere’nin Akdeniz Filosu’nun İstanbul’u ziyareti, ilişkilerde yumuşama sürecini artırdı. 1936’da İngiltere Kralı VIII. Edward’ın ziyareti, ilişkileri olumlu yönde etkiledi. Türkiye-Fransa İlişkileri Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra Türkiye ile Fransa arasındaki ilk sorun Türkiye-Suriye sınırının tespiti olmuştur. Fransa’nın mandası altındaki Suriye ile Türkiye arasındaki sınırın çizilmesi için bir karma komisyon kurulması kararı alınmıştır. Türkiye ile İngiltere arasındaki Musul anlaşmazlığının çözümünden sonra, karma komisyonun aldığı karar 30 Mayıs 1926’da imzalandı. Türkiye-Suriye sınırı tam olarak belirlendi. Diğer bir sorun Osmanlı Devleti’nin borçları konusunda yaşandı. Osmanlı Devleti’nin en fazla borçlandığı ülke Fransa idi. Borçların ne kadar süre içinde ve hangi ülkenin parasıyla ödeneceği 13 Haziran 1928’de imzalanan bir antlaşmayla belirlendi. Türkiye’deki yabancı okullar sorunu, Türk-Fransız ilişkilerini etkileyen bir diğer konu başlığı oldu. Türkiye, konuyu iç meselesi sayarak tutumundan hiçbir ödün vermeden uygulamalarına devam etti Fransa ile yaşanan diğer anlaşmazlık konusu ise, Adana-Mersin demir yolunun millîleştirilmesi sırasında yaşandı. Haziran 1929’da Adana-Mersin demir yolu bir Fransız şirketine verilmedi, Türkiye tarafından satın alındı. Hatay’ın statüsü konusu, Türkiye ile Fransa arasında yaşanan başka bir önemli bir sorun oldu. Hatay’ın 1939’da Türkiye Cumhuriyeti’ne katılmasıyla mesele son buldu. Türkiye-Sovyetler Birliği SSCB İlişkileri Türk-Sovyet ilişkilerine temel teşkil eden antlaşma, 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’dır. Sovyetler Birliği, TBMM’yi ve Misak-ı Millî’yi resmen tanıdı. Musul sorunu sırasında 17 Aralık1925’te, Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması imzalanarak Türkiye ile SSCB arasındaki yakınlaşma devam etti. 1936’dan itibaren Türk-İngiliz yakınlaşmasının başlaması, Türk-Sovyet ilişkilerinin zayıflamasına yol açtı. Türkiye’nin Milletler Cemiyetine Girişi 1932 ABD Başkanı Wilson’un I. Dünya Savaşı’ndan sonra dünya barışını sağlamak ve korumak amacıyla Milletler Cemiyetinin kurulması kararı, Paris Barış Konferansı’nda alındı. Milletler Cemiyeti, 10 Ocak 1920’de Cenevre’de kuruldu. Yunanistan’ın ve İspanya’nın önerisiyle Milletler Cemiyeti, Türkiye’yi üyeliğe davet etti. Türkiye, dünya barışının korunması için Milletler Cemiyeti üyesi oldu 18 Temmuz 1932. Balkan Antantı 1934 1930’da Türk-Yunan etabli sorununun çözülmesi ve Venizelos’un Türkiye’yi ziyareti iki devlet arasındaki ilişkileri iyileştirmişti. Bulgaristan komşularından toprak talep ediyordu. Arnavutluk için Balkan Antantı’na katılmadı. 1932 yılından itibaren dünyada güç dengeleri değişmeye başladı. İtalya ve Almanya’da ortaya çıkan totaliter rejimler Faşizm ve Nazizm’in saldırgan ve yayılmacı politikaları, Balkan Yarımadası’ndaki devletleri endişelendirdi. Türkiye, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya, Atina’da toplanarak 9 Şubat 1934’te Balkan Antantı’nı imzaladılar. Bu antant ile sınırlar karşılıklı olarak güvenlik altına alındı. Balkan ülkesi olan Bulgaristan revizyonist bir politika takip etmesi, Arnavutluk ise İtalya’nın baskısı altında bulunması nedeniyle bu antanta katılmadı. Yugoslavya’nın paktan ayrılması ile pakt dağıldı. Montreux Montrö Boğazlar Sözleşmesi 1936 Lozan Barış Antlaşması’na göre Boğazların her iki yakası askerden arındırılarak Türkiye’nin başkanlığında uluslararası bir komisyonun yönetimine bırakılmıştı. 1930’lu yılların başında hızlı bir silahlanma yarışı başladı. İtalya Habeşistan’ı işgal etti. Japonya Çin’e ait Mançurya bölgesini işgal etti. Dünya barışını korumak ve sağlamakla yükümlü olan Milletler Cemiyeti yetersiz kaldı. Bu süreçte Atatürk, Milletler Cemiyetine başvurarak barışçı yolla Boğazların statüsünün gözden geçirilmesini istedi. Türkiye’nin çağrısı üzerine İsviçre’nin Montrö şehrinde bir konferans toplandı. İngiltere, Boğazlarla ilgili Türkiye’nin tezlerini desteklerken Sovyet Rusya bazı konularda karşı çıktı. İtalya ve Japonya ise bu sözleşmeyi imzalamak istemediler. 20 Temmuz 1936’da Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandı. Bu antlaşmaya göre 1. Boğazlar Komisyonu kaldırıldı. 2. Boğazların savunması Türkiye’ye bırakıldı. 3. Yabancı ticaret gemilerinin Boğazlardan geçişi serbest bırakıldı. 4. Savaş gemilerinin geçişi için bazı sınırlamalar getirildi. Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Türkiye’nin Boğazlar üzerindeki egemenliğini sınırlayıcı hükümler kaldırıldı, Türkiye’ye Boğazlarda tam egemenlik hakkı tanındı. Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki stratejik önemi arttı. Sadabat Paktı 1937 İtalya’nın Habeşistan’ı işgal etmesi ve doğu ülkelerini hedef alan yayılmacı siyaseti üzerine Türkiye öncülüğünde İran, Irak ve Afganistan bir araya geldiler. Bu ilişkilerin kurulmasında İran Şahı Rıza Pehlevi’nin 1934 yılında Türkiye’yi ziyareti de etkili olmuştur. Yapılan görüşmeler sonucunda İran’ın başkenti Tahran’da Sadabat Paktı imzalandı. Sadabat Paktı’na göre; üye ülkeler birbirlerinin iç işlerine karışmamayı, ortak sınırlara saygı göstermeyi kabul ettiler. Sadabat Paktı ile de doğu sınırlarının güvenliğini sağlamış oldu. Türkiye ile Hatay meselesi ve Irak ile toprak sorunu olan Suriye, Sadabat Paktı’na katılmadı. Hatay Sorunu ve Hatay’ın Ana Vatana Katılması 1939 TBMM ile Fransa 20 Ekim 1921’de Ankara Antlaşması sonunda Türkiye-Suriye sınırı çizilmişti. Antlaşmada Hatay sancağında Fransa denetiminde özel bir yönetim kurulması kabul edilmişti. 1936’da Fransa, Suriye üzerindeki manda yönetimine son vererek Suriye’den çekilme kararı aldı. Fransa İskenderun ve Antakya şehirlerini Suriye’ye bıraktı. Bu durum Hatay Türkleri arasında büyük endişe yarattı. Türkiye, Hatay’ın geleceğini belirlemek için Milletler Cemiyetine başvurdu. Fransa ise Hatay’ın, Suriye’nin bir parçası olduğunu açıkladı. Milletler Cemiyeti, Hatay Sorunu’nu araştırmak için bir komisyon kuruldu. Milletler Cemiyeti Hatay halkının çoğunluğunun Türk olduğunu, Suriye’ye bağlanamayacağını ve Hatay’da bağımsız bir devletin kurulması gerektiğini belirtti. Milletler Cemiyeti, bağımsız Hatay Devleti için bir Anayasa hazırlattı 29Mayıs1937 . 2 Eylül 1938’de bağımsız Hatay Cumhuriyeti kuruldu. İlk Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen oldu. Hatay’ın 1939’da Türkiye Cumhuriyeti’ne katılmasıyla mesele son buldu. Atatürk’ün Ölümü ve İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanı Seçilmesi Atatürk’ün sağlığı 1937 yılının sonlarına doğru bozuldu. Atatürk’ün ölümüne neden olan siroz hastalığının tanısı Dr. Nihat Reşat Belger tarafından Ocak 1938’de konuldu. Atatürk, dinlenmek üzere 26 Mayıs 1938’de İstanbul’a gitti. Savarona Yatı’nda istirahat ettiyse de sağlık sorunları ağırlaşınca Dolmabahçe Sarayı’na nakledildi. 2 Eylül 1938’de bağımsız Hatay Cumhuriyeti’nin kuruluşu onu çok mutlu etti kendi isteği ile vasiyetnamesini hazırlattı 5 Eylül 1938. Servetinin büyük bölümünü Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumunun çalışmalarına kaynak olması için T ürk milletine bağışladı. 1 Kasım 1938’de TBMM’nin açılış töreni nedeniyle hazırladığı konuşması da yine Celal Bayar tarafından meclis kürsüsünden okundu. 8 Kasım 1938’de durumu iyice ağırlaşan Atatürk komaya girdi. 10 Kasım 1938 Perşembe günü saat Dolmabahçe Sarayı’nda hayata gözlerini yumdu. Atatürk’ün naaşı 19 Kasım 1938’de Yavuz Zırhlısı ile İzmit’e oradan özel bir trenle Ankara’ya getirildi. 21 Kasım 1938’de Atatürk’ün naaşı, Etnoğrafya Müzesindeki geçici kabrine konuldu. – 10 Kasım 1953’te ise ebedi istirahatgâhı olan Anıtkabir’e nakledildi. 11 Kasım 1938’de toplanan TBMM, Atatürk’ün en yakın silah ve fikir arkadaşlarından İsmet İnönü’yü ikinci Cumhurbaşkanı olarak seçti İsmet İnönü, 1950’ye kadar Cumhurbaşkanlığı görevini sürdürdü. İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASINDAKİ DÖNEMDE DÜNYADA MEYDANA GELEN SİYASİ VE EKONOMİK GELİŞMELER Dünya Savaşı’ndan Sonra Kalıcı Barışı Sağlama Çabaları I. Dünya Savaşı’nı sonlandıran anlaşmalar barış dönemini başlatmaya yetmedi. Yenen devletler kendilerinin belirlediği bir dünya oluşturma amacı taşıdılar. Kalıcı bir barış amacı ile birçok çalışma ortaya çıkmıştır. Milletler Cemiyetinin Kurulması 10 Ocak 1920 ABD Başkanı Wilson, dünya barışının korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla uluslararası bir teşkilatın kurulmasını istemişti. Paris Barış Konferansı’nda bu fikir 32 devlet tarafından kabul edildi. – 10 Ocak 1920’de merkezi Cenevre olan ve asil üyelerini I. Dünya Savaşı’nın galip devletlerinin oluşturduğu Milletler Cemiyeti kuruldu. – Savaşta tarafsız kalmış olan devletler de asil üyeler arasına dâhil edildi. – Kuruluşunda 18 üyeden oluşan cemiyetin üye sayısı daha sonra 63’e ulaştı. – İtalya’nın Habeşistan’ı işgaline, Almanya’nın Avusturya’yı ilhakına ve II. Dünya Savaşı’nın başlamasına engel olamayan Milletler Cemiyeti, uluslararası pek çok sorunun çözümünde başarılı olamadı. Locarno Antlaşması 1 Aralık 1925 – Fransız-Alman ilişkileri, Locarno Antlaşması ile karşılıklı güven çerçevesi içine girebildi. – Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya, Polonya, Çekoslavakya ve Belçika arasında İsviçre’nin Locarno şehrinde imzalanan bu antlaşmayla devletler b irbirlerinin sınırlarını tanımış oldu. – Almanya, 1926 yılında Milletler Cemiyetine üye olarak kabul edildi. Briand-Kellog Paktı 27 Ağustos 1928 – Fransa ve ABD’nin öncülük etmesi ile başlayan görüşmeler, 27 Ağustos 1928’de dokuz devlet arasında ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Japonya, Belçika, Polonya ve Çekoslavakya imzalandı. Türkiye ve 1929’da Sovyetler Birliği de katıldı. Briand-Kellog Paktı ile “savunmaya dayanmayan savaş” kanun dışı sayılmış fakat bu pakt hayata geçirilememiştir. I. Dünya Savaşı’ndan Sonra Dünya Ekonomik Bunalımı Kara Perşembe 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, dar anlamıyla New York Borsasının çökmesidir. ABD’de I. Dünya Savaşı’nın getirdiği zorluklar karşısında küçük şirketler birleşmiş ve tekeller oluşmuştur. – ABD I. Dünya Savaşı öncesinde ve s ırasında Avrupalı devletlere büyük ölçekte kredi borçlar vermişti. – Amerikan ekonomisi sıkıntıya girince ABD yönetimi bu borçların ödenmesini istedi fakat borç alan devletlerin bunu ödemesi mümkün olmadı. – Bu gelişmeler üzerine para politikasından sorumlu Amerikalı yetkililer, 1929 yazında kredileri kısıtlamaya karar verdiler. – Bu karar sonrasında New York Wall Street Borsası düşüşe geçti. “Kara Perşembe” olarak adlandırılan 24 Ekim 1929 Perşembe günü on iki milyon hissenin satışa sunulmasıyla New York borsası çöktü. – Birçok banka battı, yüzlerce şirket iflas etti, fabrikalar kapandı. Milyonlarca insan işsiz kaldı. Köylerde topraklar terk edildi. Pek çok kişi mal varlığını kaybetti, insanların yaşam koşulları kötüleşti. – On yıl süren kargaşanın ardından ç ıkan II. Dünya Savaşı’nın en büyük sebeplerinden biri de bütün dünyayı etkisine alan bu ekonomik bunalım oldu. İki Savaş Arası Dönemde Dünyaya Hâkim Siyasi Düşünceler ve Rejimler Almanya’da Nazizm I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan Almanya’da savaşın getirdiği yıkım ve Versay Antlaşması’nın yüklediği ağır yaptırımlar sonucu birçok siyasi, sosyal ve ekonomik çalkantı yaşandı. Almanya’da iktidarı ele geçiren Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisinin NAZİ başına Adolf Hitler geçti. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı’nın Alman ekonomisi üzerindeki olumsuz etkileri, Nazi Partisine iktidar yolunu açmıştı. – Hitler; Alman ırkının üstünlüğüne, Yahudilerin zenginliğine el koymaya ve devletin kutsallaştırılmasına dayalı totaliter bir rejim kurdu. Naziler kendi düşüncelerinin dışındaki kişilerin ve partilerin varlığına izin vermedi. Almanya’nın dış politikası üç ana esas üzerine şekillendirildi 1. Versay’ın getirdiği bütün kısıtlama ve yaptırımlardan kurtulmak. 2. Almanya sınırları dışında yaşayan bütün Almanları bir devlet altında toplamak. 3. Hayat Sahası Lebensraum denilen yayılmacı politikayı gerçekleştirmek. İtalya’da Faşizm – Siyasi birliğini 1870’te tamamlayan İtalya sömürgecilikte geç kalmıştı. Benito Mussolini’nin liderliğindeki Ulusal Faşist Partinin iktidara gelmesinde etkili oldu. Mussolini 1926’daki ünlü Scala Sıkala nutkunda “Her şey devlet içinde ve devlet için, hiçbir şey devlet dışında ve başka bir şey için değildir.” diyordu. İtalya’yı 1922’den 1943’e kadar diktatörlükle yöneten Mussolini, totaliter bir rejim kurdu. Mussolini, Akdeniz’de eski Roma İmparatorluğu’nu yeniden kurmak istiyordu. Bu düşünce Mussolini’nin elinde millî bir idealizm hâline geldi. Mussolini Akdeniz’e “mare nostrum” bizim deniz diyordu. Rusya’da Bolşevik İhtilali 1905’te Rus-Japon savaşındaki yenilginin yarattığı hayal kırıklığı ve ekonomik yükün ağırlığı, Petersburg’da bir ayaklanmaya yol açtı. Ayaklanma bastırıldıysa da Çar II. Nikola, Rus Meclisini Duma açmayı ve bazı özgürlükleri tanımayı kabul e tti. 1914’te I. Dünya Savaşı başladığında Rusya ekonomik zorluklar ve t oplumsal hareketlerle uğraşmak zorunda kaldı. Savaşın başlaması yaşam koşullarını iyice zorlaştırdı Mart 1917’de başlayan ayaklanma sonucunda Çarlık yönetimi yıkıldı. Bolşevikler hariç Rusya’daki bütün siyasi eğilimlerin katıldığı geçici bir hükûmet kuruldu 7 Kasım 1917 ve Brest Litowsk Antlaşması ile de savaştan çekildiler. Topraklar kamulaştırılarak köylülere dağıtıldı, bankalar devletleştirildi. Kadın-erkek eşitliğini sağlamaya yönelik düzenlemeler yapıldı. Rusya’da kurulan bu sosyalist düzen, kapitalist devletleri rahatsız etti. İtilaf Devletleri’nin desteklediği Çar yanlısı Beyaz Ordu, Sovyet yönetimine karşı saldırıya geçti. Üç yıl süren bu iç savaş Bolşeviklerin zaferi ile sonuçlandı. Fakat yaşanan iç savaşta on üç milyon insan ölmüş, ekonomi alt üst olmuş, sanayi üretimi dibe vurmuş ve kitlesel açlık sorunları başlamıştı. Lenin, bunun üzerine NEP Novaya Ekonomiçeskaya Politika denen yeni ekonomi politikasını uygulamaya koydu. Büyük sanayi dalları, ulaşım, bankacılık ve doğal kaynaklar dışında kalan işletmelerin özel mülkiyetine izin verildi. İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASINDAKİ DÖNEMDE DÜNYADA MEYDANA GELEN SİYASİ VE EKONOMİK GELİŞMELER , 4. ÜNİTE İKİ SAVAŞ ARASINDAKİ DÖNEMDE TÜRKİYE VE DÜNYA 3. KONU Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders notları, Tarih ders notları, tarih ders notları, ayt tarih ders notları, tyt tarih ders notları, tarih özet, tarih 9 ders notları, tarih 10 ders notları, tarih 11 ders notları, inkılap tarihi ders notları, çağdaş Türk ve dünya tarihi ders notları, güncel tarih ders notları, özet konu anlatım, kısa tarih, yeni kitaba göre hazırlanmış ders notları, yeni müfredat tarih , tarih pdfİÇİNDEKİLER İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASINDAKİ DÖNEMDE DÜNYADA MEYDANA GELEN SİYASİ VE EKONOMİK GELİŞMELER Dünya Savaşı’ndan Sonra Kalıcı Barışı Sağlama Çabaları I. Dünya Savaşı’ndan Sonra Dünya Ekonomik Bunalımı Kara Perşembe İki Savaş Arası Dönemde Dünyaya Hâkim Siyasi Düşünceler ve Rejimler I. Dünya Savaşı’ndan Sonra Kalıcı Barışı Sağlama Çabaları I. Dünya Savaşı’nı sonlandıran anlaşmalar barış dönemini başlatmaya yetmedi. Yenen devletler kendilerinin belirlediği bir dünya oluşturma amacı taşıdılar. Kalıcı bir barış amacı ile birçok çalışma ortaya çıkmıştır. Milletler Cemiyetinin Kurulması 10 Ocak 1920 ABD Başkanı Wilson, dünya barışının korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla uluslararası bir teşkilatın kurulmasını istemişti. Paris Barış Konferansı’nda bu fikir 32 devlet tarafından kabul edildi. 10 Ocak 1920’de merkezi Cenevre olan ve asil üyelerini I. Dünya Savaşı’nın galip devletlerinin oluşturduğu Milletler Cemiyeti kuruldu. Savaşta tarafsız kalmış olan devletler de asil üyeler arasına dâhil edildi. İtalya’nın Habeşistan’ı işgaline, Almanya’nın Avusturya’yı ilhakına ve II. Dünya Savaşı’nın başlamasına engel olamayan Milletler Cemiyeti, uluslararası pek çok sorunun çözümünde başarılı olamadı. Locarno Antlaşması 1 Aralık 1925 Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya, Polonya, Çekoslavakya ve Belçika arasında İsviçre’nin Locarno şehrinde imzalanan bu antlaşmayla devletler birbirlerinin sınırlarını tanımış oldu. Fransız-Alman ilişkileri, Locarno Antlaşması ile karşılıklı güven çerçevesi içine girebildi. Almanya, 1926 yılında Milletler Cemiyetine üye olarak kabul edildi. Briand-Kellog Paktı 27 Ağustos 1928 Fransa ve ABD’nin öncülük etmesi ile başlayan görüşmeler, 27 Ağustos 1928’de dokuz devlet arasında ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Japonya, Belçika, Polonya ve Çekoslavakya imzalandı. Türkiye ve 1929’da Sovyetler Birliği de katıldı. Briand-Kellog Paktı ile “savunmaya dayanmayan savaş” kanun dışı sayılmış fakat bu pakt hayata geçirilememiştir. I. Dünya Savaşı’ndan Sonra Dünya Ekonomik Bunalımı Kara Perşembe 24 Ekim 1929 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, dar anlamıyla New York Borsasının çökmesidir. ABD’de I. Dünya Savaşı’nın getirdiği zorluklar karşısında küçük şirketler birleşmiş ve tekeller oluşmuştur. ABD I. Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında Avrupalı devletlere büyük ölçekte kredi borçlar vermişti. Amerikan ekonomisi sıkıntıya girince ABD yönetimi bu borçların ödenmesini istedi fakat borç alan devletlerin bunu ödemesi mümkün olmadı. Bu gelişmeler üzerine para politikasından sorumlu Amerikalı yetkililer, 1929 yazında kredileri kısıtlamaya karar verdiler. Bu karar sonrasında New York Wall Street Borsası düşüşe geçti. “Kara Perşembe” olarak adlandırılan 24 Ekim 1929 Perşembe günü on iki milyon hissenin satışa sunulmasıyla New York borsası çöktü. Birçok banka battı, yüzlerce şirket iflas etti, fabrikalar kapandı. Milyonlarca insan işsiz kaldı. Köylerde topraklar terk edildi. Pek çok kişi mal varlığını kaybetti, insanların yaşam koşulları kötüleşti. On yıl süren kargaşanın ardından çıkan II. Dünya Savaşı’nın en büyük sebeplerinden biri de bütün dünyayı etkisine alan bu ekonomik bunalım oldu. İki Savaş Arası Dönemde Dünyaya Hâkim Siyasi Düşünceler ve Rejimler Almanya’da Nazizm I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan Almanya’da savaşın getirdiği yıkım ve Versay Antlaşması’nın yüklediği ağır yaptırımlar sonucu birçok siyasi, sosyal ve ekonomik çalkantı yaşandı. Almanya’da iktidarı ele geçiren Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisinin NAZİ başına Adolf Hitler geçti. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı’nın Alman ekonomisi üzerindeki olumsuz etkileri, Nazi Partisine iktidar yolunu açmıştı. Hitler; Alman ırkının üstünlüğüne, Yahudilerin zenginliğine el koymaya ve devletin kutsallaştırılmasına dayalı totaliter bir rejim kurdu. Naziler kendi düşüncelerinin dışındaki kişilerin ve partilerin varlığına izin vermedi. Almanya’nın dış politikası üç ana esas üzerine şekillendirildi 1. Versay’ın getirdiği bütün kısıtlama ve yaptırımlardan kurtulmak. 2. Almanya sınırları dışında yaşayan bütün Almanları bir devlet altında toplamak. 3. Hayat Sahası Lebensraum denilen yayılmacı politikayı gerçekleştirmek. İtalya’da Faşizm Siyasi birliğini 1870’te tamamlayan İtalya sömürgecilikte geç kalmıştı. Benito Mussolini’nin liderliğindeki Ulusal Faşist Partinin iktidara gelmesinde etkili oldu. Mussolini 1926’daki ünlü Scala Sıkala nutkunda “Her şey devlet içinde ve devlet için, hiçbir şey devlet dışında ve başka bir şey için değildir.” diyordu. İtalya’yı 1922’den 1943’e kadar diktatörlükle yöneten Mussolini, totaliter bir rejim kurdu. Mussolini, Akdeniz’de eski Roma İmparatorluğu’nu yeniden kurmak istiyordu. Bu düşünce Mussolini’nin elinde millî bir idealizm hâline geldi. Mussolini Akdeniz’e “mare nostrum” bizim deniz diyordu. Rusya’da Bolşevik İhtilali 1917 1905’te Rus-Japon savaşındaki yenilginin yarattığı hayal kırıklığı ve ekonomik yükün ağırlığı, Petersburg’da bir ayaklanmaya yol açtı. Ayaklanma bastırıldıysa da Çar II. Nikola, Rus Meclisini Duma açmayı ve bazı özgürlükleri tanımayı kabul etti. 1914’te I. Dünya Savaşı başladığında Rusya ekonomik zorluklar ve toplumsal hareketlerle uğraşmak zorunda kaldı. Savaşın başlaması yaşam koşullarını iyice zorlaştırdı Mart 1917’de başlayan ayaklanma sonucunda Çarlık yönetimi yıkıldı. Bolşevikler hariç Rusya’daki bütün siyasi eğilimlerin katıldığı geçici bir hükûmet kuruldu 7 Kasım 1917 ve Brest Litowsk Antlaşması ile de savaştan çekildiler. Topraklar kamulaştırılarak köylülere dağıtıldı, bankalar devletleştirildi. Kadın-erkek eşitliğini sağlamaya yönelik düzenlemeler yapıldı. Rusya’da kurulan bu sosyalist düzen, kapitalist devletleri rahatsız etti. İtilaf Devletleri’nin desteklediği Çar yanlısı Beyaz Ordu, Sovyet yönetimine karşı saldırıya geçti. Üç yıl süren bu iç savaş Bolşeviklerin zaferi ile sonuçlandı. Fakat yaşanan iç savaşta on üç milyon insan ölmüş, ekonomi alt üst olmuş, sanayi üretimi dibe vurmuş ve kitlesel açlık sorunları başlamıştı. Lenin, bunun üzerine NEP Novaya Ekonomiçeskaya Politika denen yeni ekonomi politikasını uygulamaya koydu. Büyük sanayi dalları, ulaşım, bankacılık ve doğal kaynaklar dışında kalan işletmelerin özel mülkiyetine izin verildi. Daha fazlası için bizi takip edin İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASINDAKİ DÖNEMDE DÜNYADA MEYDANA GELEN SİYASİ VE EKONOMİK GELİŞMELER Tarih ders notları, yks tarih ders notları, ayt tarih ders notları, tyt tarih ders notları, tarih özet, tarih 9 ders notları, tarih 10 ders notları, tarih 11 ders notları, inkılap tarihi ders notları, çağdaş Türk ve dünya tarihi ders notları, güncel tarih ders notları, özet konu anlatım, kısa tarih, yeni kitaba göre hazırlanmış ders notları, yeni müfredat tarih , tarih pdf 1. ÜNİTE İKİ KÜRESEL SAVAŞ ARASINDA DÜNYAİKİ DÜNYA SAVAŞI ARASINDAKİ DÖNEMDE DÜNYADA MEYDANA GELEN SİYASİ VE EKONOMİK GELİŞMELER-İki savaş arası dönemde dünya I. Dünya Savaşı’nın neden olduğu yıkımın etkisinden kurtulamamış ve II. Dünya Savaşı’na ABD’de ortaya çıkan 1929 Ekonomik Buhranı Avrupa’yı da ciddi şekilde etkilemiştir. Almanya; İngiltere ve Fransa’ya olan savaş tazminatını ödemekte Rusya’da yaşanan ihtilalin ardındansa Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği kurulmuş ve yeni rejim iktidarını bu dönemde Japonya en büyük rakibi gördüğü Çin üzerindeki baskısını artırmaya çalışmış, kısmen de başarılı İki savaş arası dönemde barışı sağlamak için ABD Başkanı Wilson’ın fikrî yapısını ortaya attığı Cemiyet-i Akvam, 1919’da Paris Barış Konferansı’nda 1925’te Locarno Lokarno Antlaşması, 1928’de Briand-Kellogg Brio-Kellög Paktı Cemiyetinin Kurulması 10 Ocak 1920- ABD Başkanı Wilson, dünya barışının korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla uluslararası bir teşkilatın kurulmasını Barış Konferansı’nda bu fikir 32 devlet tarafından kabul Ocak 1920’de merkezi Cenevre olan ve asil üyelerini I. Dünya Savaşı’nın galip devletlerinin oluşturduğu Milletler Cemiyeti tarafsız kalmış olan devletler de asil üyeler arasına dâhil 18 üyeden oluşan cemiyetin üye sayısı daha sonra 63’e Cemiyeti, uluslararası pek çok sorunun çözümünde başarılı olamadı. Locarno Lokarno Antlaşması 1 Aralık 1925-Fransız-Alman ilişkileri, Locarno Antlaşması ile karşılıklı güven çerçevesi içine Almanya, İngiltere, İtalya, Polonya, Çekoslavakya ve Belçika arasında İsviçre’nin Locarno şehrinde imzalanan bu antlaşmayla devletler birbirlerinin sınırlarını tanımış 1926 yılında Milletler Cemiyetine üye olarak kabul Bıraynd-Kellog Paktı 27 Ağustos 1928-Fransa ve ABD’nin öncülük etmesi ile başlayan görüşmeler, 27 Ağustos 1928’de dokuz devlet arasında ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Japonya, Belçika, Polonya ve Çekoslavakya ve 1929’da Sovyetler Birliği de Paktı ile “savunmaya dayanmayan savaş” kanun dışı sayılmış fakat bu pakt hayata geçirilememiştir. Dünya Ekonomik Bunalımı Kara Perşembe-1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, dar anlamıyla New York Borsasının I. Dünya Savaşı’nın getirdiği zorluklar karşısında küçük şirketler birleşmiş ve tekeller I. Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında Avrupalı devletlere büyük ölçekte kredi borçlar ekonomisi sıkıntıya girince ABD yönetimi bu borçların ödenmesini istedi fakat borç alan devletlerin bunu ödemesi mümkün gelişmeler üzerine para politikasından sorumlu Amerikalı yetkililer, 1929 yazında kredileri kısıtlamaya karar karar sonrasında New York Wall Street Niv York Vol Sitrit Borsası düşüşe Perşembe” olarak adlandırılan 24 Ekim 1929 Perşembe günü on iki milyon hissenin satışa sunulmasıyla New York borsası banka battı, yüzlerce şirket iflas etti, fabrikalar insan işsiz kaldı. Köylerde topraklar terk çok kişi mal varlığını kaybetti, insanların yaşam koşulları 1932’de yapılan seçimle Franklin D. Roosevelt Franklin Di Rozvel başkan oldu. Roosevelt, New Deal Yeni Antlaşma olarak bilinen ekonomik politikaları hayata değişimler sonucunda birçok ülkede savaş yanlısı ve fiilen saldırgan partiler zafer kazandı, silahlanma yarışı hız Bu durum II. Dünya Savaşı’nın kapılarını Hiper Enflasyonun Siyasi ve Sosyal Sonuçları-Versay sonrası Almanya’da iç siyasi çekişmeler ve ekonominin bozulması, durumu içinden çıkılmaz bir hâle Almanya’da Bolşeviklerin kışkırtmaları sonucu Alman sosyal demokratları ile mevcut iktidar yanlıları arasında çatışmalar 1919’da isyana dönüşen çatışmaları 1920’de darbe girişimi takip Siyasi istikrarsızlık ve kaos öncesinde Versay Antlaşması’ndan doğan yükümlülükler ekonomik durumu daha da Bu durum hiper yüksek enflasyona neden Yüksek enflasyonun getirdiği ağır koşullar, Almanya’nın iç düzenindeki bunalımı daha da Almanya’da Hitler’in Nazi Partisi güçlenirken komünist devrimci siyasal hareketler hız derin ayrışmalar oldu ve Alman demokrasisi kesintiye uğradı. Devlete olan güven azaldı, Alman ırkçılığı güçlendi ve diğer milletlere karşı bir tepki doğdu. SAVAŞ ARASI DÖNEMDE DÜNYA Dünya Savaşı toplumları siyasi, ekonomik, kültürel vb. yönlerden etkiledi. Savaş sırasında yaşanan ekonomik sıkıntılar savaştan sonra tüketim isteğinin artmasında ve sanayinin gelişmesinde etkili oldu. Sanayide kullanılan petrol ve elektrik günlük hayata girdi; evlerde elektrikli araçların kullanımında artış görüldü. Avrupa’da kara ve demir yolları yapılarak ulaşım kolaylaştırıldı. Dünyada taşıt yapımında seri üretim yaygınlaştı. Kıtalar arası ulaşımda gemilerin yanında havacılık teknolojisinin gelişmesiyle birlikte uçaklar da kullanılmaya başlandı. Bu dönemde şehircilik ve mimari gelişti. Mimari bir akım olan Bauhaus Bahauz şehir planlaması konusunda yenilikler getirdi. Yeni bir mimari tarz başlatılmasını savunan Bauhaus akımının temsilcileri 1933’te Nazilerin baskıları sonucu farklı ülkelere giderek bu anlayışı geliştirip yaygınlaştırdı. Yine bu dönemde yüksek binalar, geniş düzenli caddeler ve yeşil alanları ile büyük şehir projeleri tasarlandı. ABD’de New York’ta 1931’de tamamlanan “Empire State Building” ile beraber gökdelenlerin sayısında artış görüldü. İletişim araçlarının gelişmesiyle haberleşme kolaylaştı. Dünyanın en ücra köşelerindeki halklar, kültürleri ile beraber tanındı. Yazılı basında önemli tiraj artışı oldu. Radyonun önem kazanması ile “konuşan basın” dönemi başladı. Radyo siyasi faaliyetlerde vazgeçilmez bir iletişim aracı olarak kullanıldı. Radyo aracılığıyla caz, klasik müzik, tiyatro da halka ulaştı. Fotoğraf, çizgi film, sinema gibi görsel sanatlardaki gelişmeler kitle kültürünün şekillenmesine yardımcı oldu. Yazılı basın, fotoğraflarla desteklendi. Savaş öncesi çocuk yayınları çerçevesinde başlayan çizgi filmler, büyük gelişme kaydetti. Avrupa’da “Tintin Tenten, Barbar”, Amerika’da “Popeye Temel Reis, Süperman” gibi çizgi film kahramanları bu dönemde doğdu. 1895’te ortaya çıkan sessiz sinema, 1920’li yılların sonuna doğru, sesin de kullanılması ile kitle iletişim aracı olarak önemini devam ettirdi. 30’lu yıllarda ekonomik buhranı konu alan filmlerin yapılması sinema izleyicilerinin sayısını arttırdı. Dünyada sinema propaganda aracı olarak kullanılmaya başlandı. Ayrıca bu dönemde radyo ve gazetelerin etkisiyle spor, kitlelere mal olurken izleyici sayısı da hızla arttı. Almanya’da rejim değişikliğine bağlı olarak Albert Einstein başta olmak üzere bazı bilim insanları ülkelerini terk etmek zorunda kaldılar. Bu bilim insanları gittikleri ülkelerde önemli bilimsel gelişmeler yaşanmasına katkılarda bulundular. Türkiye’ye kabul edilen bilim insanları da üniversitelerimizde önemli bilimsel çalışmalar yaptılar. Bu dönemde Einstein’in izafiyet teorisi fizik alanında yeni bir çığır açtı. Fizik bilimi, nükleer protonu Rutherford, 1919, pozitif elektronu Anderson, 1931 ve nötronu Chad-wick, 1934 keşfetti. Frederic et Irene, Joliot-Curie Julyet Kür ve Enrico Fermi, yapay radyoaktiviteyi buldu. Uranyum fizyonu 1939’da Almanya’da gerçekleştirildi. Böylece nükleer enerji alanındaki gelişmeler birbirini takip etti. Sağlık sahası başta olmak üzere biyoloji biliminde önemli ilerlemeler sağlandı. Bazı hastalıkların tedavisi için aşı ve ilaçlar bulunurken organ nakline başlandı. Banting ve Best 1922’de insülini ayrıştırmayı başardı. Tüberküloza karşı ilk etkili silah olan BCG aşısı 1921’de Calmette ve Guerin tarafından bulundu. 1929’da Alexander Fleming penisilini keşfederek antibiyotiklerin gelişeceği alanı açtı. Sosyal bilimler, ihtisas alanlarını belirleyerek bir yenilenme sürecine gitti. Psikoloji önem kazandı ve bu alanda yeni akımlar ortaya çıktı. Felsefe alanında Fenomenoloji Metafiziğe karşı çıkarak somut yaşantıyı temel alan felsefi görüş ve Varoluşçuluk Bireysel deneyimleri insan doğasını anlamanın temeli olarak gören felsefi görüş bu dönemde ortaya çıkan akımlardır. 1929’da tarih biliminde Fransız ekolünün ortaya çıkışı ile geleneksel tarih anlayışında önemli değişiklikler yaşandı. Yeni tarih anlayışı ile geleneksel tarihin temel öğesini oluşturan; savaş tarihi, kral ve imparatorlar tarihi önceliğini kaybetti. Yeni tarih anlayışı, yerel tarih, sosyal, ekonomik ve medeniyet konularını öne çıkardı. Savaşı sonunda Batı medeniyeti ve bu medeniyetin dayandığı değerlerin sorgulanması, Avrupa edebiyatını etkiledi. İki savaş arasında, birçok yazar yaşadıkları toplumlara karşı eleştirel gözle bakarak eserlerini bu doğrultuda verdiler. John Steinbeck’in Con Stenbek Gazap Üzümleri 1939 adlı eseri 1929 krizinden sonra Amerika’nın sosyal ve ekonomik durumunu anlatan önemli eserlerden biridir. Bazı romancılar da buhranlı bir dönemden geçen Avrupa’yı konu edinmekten kaçınarak otobiyografi tarzını tercih etmişlerdir. İki savaş arası dönemde tiyatro da bir yenilenme sürecine girdi. Aktör ve seyirciye eleştiri hakkı tanınarak günümüz tiyatrosuna öncülük edildi. Savaşı’nın tam ortasında Zürih’te, bütün toplumu, burjuva sanatını tamamen ve sert bir şekilde reddetmeye dayalı “Sürrealizm” akımı doğdu. Sürrealizm kendini daha ziyade resim sanatında gösterdi. Geçmişle bağlarını koparan sürrealist ekolün dışında, savaş öncesinde de var olan ekspresyonizm dışa vurumculuk, özellikle Almanya ve kuzey ülkelerinde birçok sanatçı ve yazarı hareketin bünyesinde toplamayı başardı. Aynı zamanda bazı sinemacılar da bu ekole önemli eserler kazandırdı. İki savaş arasında klasik müziğe dönüş yaşandı. Özellikle Orta Avrupa’dakiler başta olmak üzere birçok müzisyen, klasik eserleri folklorik unsurlarla birleştirmeyi amaçlıyordu. Aynı dönemde ABD’nin savaşa girmesi ve Avrupa üzerinde etkili olmasıyla caz, bütün Batı dünyasında yayılma fırsatı buldu.

iki savaş arası dönemde türkiye ve dünya çıkmış sorular